Fistel, een gang of een tunnel onder de huid
Het is een soort buisvormige uitgang naar buiten. Een fistel kan ontstaan na een ontsteking, bijvoorbeeld na een steenpuist. Als de infectie de kans krijgt zich in te nestelen in je dieper gelegen weefsel Zoals een steenpuist kan ontstaan door een infectie van een haarzakje, kan er onder de huid een holte ontstaan die pus probeert af te voeren naar buiten. Dit wordt een abces genoemd. Zo’n abcesholte breekt meestal door naar de huid. Huidcellen kunnen de tunnel ingroeien zodat er een buis ontstaat die aan de binnenkant helemaal bekleed is met huidcellen. Als dat gebeurt blijft de verbinding meestal bestaan, en zo’n blijvende verbinding wordt een fistel genoemd.
Fistels en een chronische darmontsteking
Uit de fistel kan waterige pus komen en dit kan jeuk en pijn veroorzaken. Een fistel bevindt zich doorgaans in de omgeving van de anus, meestal een haarnestcyste genaamd, ingroeide haar. Het fistelkanaal loopt dan van het anuskanaal naar een opening in de huid nabij de anusopening. De opening hoeft niet groter te zijn dan een speldenknop en kan al vanaf de geboorte aanwezig zijn (erfelijk), of zich later ontwikkelen uit een abces, een litteken of bij chronische darmontstekingen, zoals bij de ziekte van Crohn.
Hygiëne in en buiten het lichaam van groot belang
Er zijn verschillende soorten fistels
Perianale fistel
Is een nieuw ontstaan gangetje tussen het anale kanaal en de huid rondom de anus. Vaak is er eerst sprake geweest van een ontsteking met pus. Fistels kunnen ook ontstaan bij bepaalde ontstekingsziektes van de darm (ziekte van Crohn, colitis ulcerosa) De ziekte van Crohn is een chronische ontsteking van het maag–darmkanaal, waarbij zweren kunnen ontstaan, waardoor de opname van voedingstoffen op de plaatsen van de ontstekingen niet meer goed plaats kunnen vinden.
Haarnestcyste
Is een holte in de huidplooi en wordt veroorzaakt door één of meerdere ingegroeide haren. De haarnestcyste wordt in vaktermen ook wel een Sinus pilonidalis genoemd. Doordat deze holte onder de huid is ontstaan, maakt de natuur een klein gaatje naar buiten om afvalstoffen af te voeren, dit proces kan zeer pijnlijk zijn. Haarnestcysten komen het vaakst voor in de bilspleet en in de lichaamsbeharing rondom het geslachtsdeel.
Enterocutane fistel
Bij darmziekten zoals de ziekte van Crohn kunnen er fistels lopen van darm naar darm of van darm naar huid. Een enterocutane fistel is een abnormale verbinding tussen de grote en kleine darmen en de huid, en het laat afvalstoffen van de darmen uit het lichaam lekken door een snee, opening of wond. De aandoening kan worden veroorzaak door operatieve ingrepen traumatische verwondingen of ziektes.
Dentogene fistel
Is een fistel tussen huid en de mondholte, meestal uitgaande van een kaakabces of tandwortelabces. Deze fistel ontstaat vaak in het gebit, bijvoorbeeld na het ontsteken van een kies. Dit soort fistel kan via de wang kin doorbreken en kan vaak alleen met een operatie verholpen worden. Probeer de volgende tips eens uit.
- Maak je tanden schoon na elke maaltijd
- gebruik tandenstokers en of borsteltjes na elke maaltijd
- Leg deze ergens binnen handbereik
- Gebruik kokosolie om je tanden te poetsen
- Bij ontstekingen, gebruik dan 1 eetlepel kokosolie voor in je mond, laat het hier 20 minuten zijn werk doen en spuug daarna de olie uit. (Niet in de gootsteen), dan raakt die verstopt
- Om de mondflora weer te herstellen, moet je voldoende afweersysteem hebben en kan er gekeken worden, wat is er al geprobeerd en wat is er nog mogelijk, dit kan door middel van begeleiding in voeding tot suppletie.
Beeldvormend onderzoek door ‘Fistulografie’
De röntgenfoto met contrastmiddel waarop de fistel zichtbaar is wordt ‘fistulogram’ genoemd. Een fistulogram is een test om te zoeken naar abnormale gebieden en vernauwingen. Er wordt gevraagd om zes uur niet te eten voorafgaand van de test, die minder dan een uur duurt. Een verhoging van cortisol kan bij stress, kan het histamine gehalte verhogen, waardoor het de immuun functie voor een deel uit kan schakelen en er een onbalans komt met DHEA.
Fistels vaak benoemd naar de plaats in het lichaam waar ze optreden
| Soort fistel | Lichaamsdeel | Omschrijving en onderzoek | Mogelijke oplossingen |
|---|---|---|---|
| Aortocavale fistel | Grote slagader en aorta, zeldzame aandoening | Er ontstaat een verbinding tussen het aneurysma en de onderste holle ader (vena cava inferior) of naar één van beide venae iliacae Bloedonderzoek • Hart en vaatziekten • Pre-diabetes indicatietest | • Cortisol en DHEA in balans |
| Aortoduodenale fistel | grote lichaamsslagader en dunnen darm | Primaire aortoduodenale fistel: verbloedingsrisico, • meer informatie • Dunne darm info | |
| Arterioveneuze fistel | Slagader longen en wervel kolom | ||
| Caroticocaverneuze fistel | halsslagader en blaas | Verbinding tussen halsslagader en de sinus caroticus | |
| Colovesicale fistel | Dikke darm en blaas | ||
| Dentogene fistel | kaak en huid | Deze fistel ontstaat vaak in het gebit, bijvoorbeeld na het ontsteken van een kies. | |
| Enterocutane fistel | ingewanden en huid | Verbinding tussen ingewanden en huid | |
| Enteroenterale fistel | Tussen twee delen darmen | Een enterocutane fistel is een abnormale verbinding die ontstaat tussen het darmkanaal of de maag en de huid of een wonde. Hierdoor lekt de inhoud van de maag of darmen door naar de huid. Dit resulteert in onder andere buikpijn of ondervoeding, en ook tekenen van een infectie zoals koorts | |
| Enterovesicale fistel | Fistel - darm en blaas | Terovesicale fistel ontstaan als gevolg van appendicitis, een corpus alienum (visgraat, kippenbotje) | |
| Gastrocolische fistel | Maag en dikke darm | Bij een galblaassteen kan een cholecystoduodenale fistel veroorzaken en kan bij de ziekte van Crohn een enterocutane fistel gevormd worden | |
| Ileovesicale fistel | Dunne darm en blaas | Colovesicale fistels komen het meeste voor, en worden veroorzaakt door diverticulitis; ileovesicale fistels houden meer verband met de ziekte van Crohn. | |
| Labyrintfistel | Oor | Labyrintitis (ook: neuritis vestibularis of vestibulaire neuritis) is een ontsteking van het evenwichtsorgaan, waaronder de half-cirkelvormige kanalen . | |
| Melkgangfistel | Tepel, ziekte van Zuska | Meestal betreft het een jonge vrouw, tussen 30 en 40 jaar oud en niet lacterend, die klaagt over tepelafscheiding, variërend van waterhelder en geel tot donkergroen en soms pasteus. Zij bemerkt dan een 1 à 2 cm grote, gevoelige zwelling, eventueel met roodheid van de bovenliggende huid, die vaak na 7-10 dagen spontaan verdwenen is | |
| Oesofago-aortale fistel | Slokdarm en grote lichaamsslagader | De meest gevreesde complicatie van een vreemd lichaam in de slokdarm is een perforatie van de slokdarmwand, met als mogelijk gevolg mediastinitis en soms een oesofago-aortale fistel. | |
| Oesofago-tracheale | Fistel - slokdarm - luchtpijp aangeboren | Een kind met een tracheo-oesofageale fistel heeft een open verbinding tussen de slokdarm en de luchtpijp. Tracheo-oesofageale fistel is een aangeboren aandoening. | |
| Oronasale | Fistel - neus en mond | ||
| Pancreasfistel | Fistel - alvleesklier en huid | er wordt onderscheid gemaakt tussen: interne pancreasfistel: verbinding tussen alvleesklier en ander orgaan; Externe pancreasfistel: verbinding tussen alvleesklier en de huid | |
| Perianale fistel | Huid en anus | Verbinding tussen endeldarm en de huid rondom de anus | |
| Perilymfatische fistel | Middenoor en binnenoor | Een perilymfatische fistel is een abnormale opening gevonden in het binnenoor, dat is gevuld met vloeistof. Een scheur of een aangeboren afwijking van het binnenoor kan leiden tot een perilymfatische fistel | |
| Persisterende urachus | Blaas en navel | Nattende navel. Bij een persisterende ductus omphalo-entericus is er een open verbinding tussen de navel en het ileum en kan er gallig materiaal via de navel naar buiten komen | |
| Rectovaginale fistel | Endeldarm en vagina | Normaal gesproken groeit deze verbinding dicht. In enkele gevallen kan deze geheel of gedeeltelijk open blijven | |
| Sinus pilonidalis | Haarnestcyste | ||
| Sinus pilonidalis | Van de bilspleet | Haarnestcyste in de bilspleet | |
| Sinus pilonidalis | Van de navel | Haarnestcyste | |
| Interdigitale sinus pilonidalis | Tussen vingers | Haarnestcyste | |
| Vesicocutane fistel | Huid en blaas | ||
| Vesico-uteriene fistel | Baarmoeder en blaas | ||
| Vesicovaginale fistel | Urineblaas en vagina |
Staartbeenpijn - Coccygodynie, gelokaliseerd in de bilspleet
Meestal ontstaat staartbeenpijn door een val op het zitvlak, maar het kan ook worden veroorzaakt door een cyste, fistel abces of gezwel. Het voordeel van een gezwel is dat je de oorzaak meestal aan de buitenkant kunt zien en voelen. Een fistel ziet eruit als een grote, ontstoken puist; een onderhuidse cyste (zonder etter) of abces (met etter) is vaak als een bult aan het huidoppervlak zichtbaar en voelt warm aan. Bij een bacterieel geïnfecteerd gezwel is er vaak sprake van koorts en kloppende snerpende pijn.
Heb jij last van je stuitje, aambeien, een zeurende onderrug, dan kan je dit stuitkussen proberen, om minder geïrriteerd te raken terwijl je aan het werk bent of even ontspannen wilt zitten en deze Ergonomisch Zitkussen ervoor zorgt dat jij weer met een glimlach de dag door kan. Dit stuitkussen heeft een uitsparing waardoor er minder druk en pijn op het stuitje komt.
Coccydynie (staartbeenpijn)
Symptomen die kunnen voorkomen bij een fistel
Vermoeidheid en bloedarmoede, niet kunnen slapen, bloedvergiftiging, hoofdpijn, koortsaanvallen, pijn rondom het gebied, soms met wat roodheid, pus productie vanuit een klein gaatje van de fistel. Melatonine wordt met name geproduceerd in de pijnappelklier, ogen en het maag-darmkanaal om goed te kunnen slapen is licht en voedzame voeding nodig.