Hormonale disbalans
Hormonen zijn chemische stoffen, en hebben een uitwerking op o.a. organen, stofwisseling en weefsels van het lichaam, zowel in de zin van aanzetten als af remmen. Hormonen worden vervoerd door het bloed en afgebroken in de lever.
Het controlesysteem van endocriene klieren als een telefoon netwerk
De meest voorkomende klachten bij een hormonale disbalans zijn: onvruchtbaarheid, gewichtstoename, depressie, vermoeidheid, slapeloosheid, een laag libido, haarverlies en dunner wordend haar.
- Mannen en vrouwen kunnen last krijgen van een hormonale disbalans of hormonale veranderingen. Hormonen, zoals oestrogeen, testosteron, adrenaline en insuline, zijn uiterst belangrijke chemische boodschappers die van invloed zijn op veel aspecten van je algehele gezondheid. Hormonen worden afgescheiden door verschillende klieren en organen, waaronder de schildklier, bijnieren, hypofyse, eierstokken, testikels (teelballen) en pancreas (alvleesklier).
- Het endocriene systeem werkt samen om het niveau van hormonen die door je lichaam circuleren te controleren, en in geval van een disbalans van een of meerdere hormonen, kan dit grote gezondheidsproblemen veroorzaken. Er zijn manieren zijn om je hormonen op natuurlijke wijze in balans te brengen.
Wat is het endocriene systeem?
Het endocriene systeem is een netwerk van klieren in je lichaam die de hormonen en cellen helpen met elkaar praten. Ze zijn verantwoordelijk voor bijna elke cel, orgaan en functie in je lichaam. Als jouw endocriene systeem niet gezond is, kunnen er zich problemen ontwikkelen tijdens de puberteit, zwanger worden, of het beheer van stress. Je zou ook gemakkelijker aan kunnen komen in gewicht, hebben zwakke botten, of gebrek aan energie, omdat er teveel suiker in je bloed blijft circuleren in plaats van te bewegen in jouw cellen waar het nodig is voor energie. Een klier is een orgaan dat maakt en zet hormonen aan, die een specifieke functie in je lichaam hebben. Endocriene klieren geven de stoffen af, die ze maken in je bloedbaan. Ze maken hormonen aan die de stemmingen controle, groei en ontwikkeling, metabolisme, organen, en reproductie controleren en bepalen hoe de hormonen worden vrijgegeven. Ze verzenden die hormonen via je bloedbaan, zodat ze kunnen reizen naar andere lichaamsdelen.
Delen van het endocriene systeem
Veel klieren vormen het endocriene systeem. De hypothalamus, hypofyse, en pijnappelklier in je hersenen. De schildklier en bijschildklieren zitten in de nek. De thymus zit tussen je longen, de bijnieren zijn op de top van je nieren en de alvleesklier is achter je maag. De eierstokken (als je een vrouw bent) of teelballen (als je een man bent) zitten in je bekkengebied.
De hypothalamus is een onderdeel van het limbische systeem
Hypothalamus. Dit orgaan verbindt het endocriene systeem met ‘t zenuwstelsel. De belangrijkste taak is om de hypofyse te vertellen om te beginnen of te stoppen met het maken van hormonen. De schildklier staat onder controle van de hypothalamus en de hypofyse In de hypofysevoorkwab worden veel hormonen geproduceerd, die invloed hebben op andere endocriene klieren, zoals de schildklier. De hypofyse stuurt de schildklier aan en zorgt er zo voor dat de hormonen terechtkomen in het bloed. Via het bloed bereikt het schildklierhormoon alle lichaamsdelen en -cellen. De aansturing van de schildklier, wordt de hypothalamus-hypofyse-schildklieras genoemd. Ook wel de HPT-as, in het Engels. De hoeveelheid schildklierhormoon in je bloed en weefsels wordt steeds ‘gemeten’ door de hypothalamus. Het lichaam gooit bewust de stofwisseling en T3 een tandje lager om ook de totale stress te verlagen.
De hypofyse controleert de werking van een aantal hormoonproducerende klieren
Hypofyse. Dit is de hoofdklier van je endocriene systeem. Het maakt gebruik van informatie die het krijgt van je hersenen om andere klieren in je lichaam te vertellen wat te doen. Het maakt veel belangrijke hormonen, waaronder groeihormoon; prolactine, die helpt moeders borstvoeding melk te maken; en luteïniserend hormoon, dat oestrogeen bij vrouwen en testosteron bij mannen beheert. Stress in je hersenen door ontstekingen in en rondom de mastcell. De CRF zet de hypofyse aan om het ACTH af te geven. ACTH stimuleert Cortisol afscheiding. In tegenstelling tot aldosteronafscheiding door de ➀ zona glomerulosa (➀ speekt een belangrijke rol bij het onderhoud van kalium en vochtbalans in het lichaam). Mastcellen worden gevonden in de ➂perivasculaire ruimten is (➂een met vloeistof gevulde ruimte rond bepaalde bloedvaten in verschillende organen). Cytokinen zijn boodschappers en zetten cellen aan tot kopiëren, ontwikkeling en de bestrijding van ziekten. Beschadigende pro-inflammatoire cytokinen worden in verband gebracht met de ontwikkeling van auto-immuunziekten. Zoals bij reuma, artritis, diabetes verlaagde bloeddruk en tandvleesaandoeningen.
De pijnappelklier is een belangrijke schakel tussen het slaap-waak ritme
Pijnappelklier. Het maakt een chemische stof genaamd melatonine die helpt je lichaam klaar om te gaan slapen. Melatonine wordt met name geproduceerd in de pijnappelklier, ogen en het maag-darmkanaal om goed te kunnen slapen is licht en voedzame voeding nodig. Ouder worden, licht, overgewicht en roken kunnen de aanmaak van melatonine tegengaan. IJzer is zeer belangrijk voor de aanmaak van neurotransmitters zoals dopamine en serotonine. Melatonine is betrokken bij: biologisch ritme, lichaamstemperatuur, slaap en energie endocrien hormoonsysteem, reparatie en renovatie activiteiten van het lichaam gedurende de nacht, regelen van de doorbloeding van organen, Immuun activiteit, Glucose en vetmetabolisme, Antioxidant/vrije radicalen mechanismen.
De schildklier regelt hartslag, bloeddruk, energiestofwisseling en temperatuur
Schildklier. Deze klier maakt schildklierhormoon, die de stofwisseling controleert. Als deze klier niet genoeg hormonen maakt (kan er een aandoening ontstaan, genaamd hypothyreoïdie), dan gaat heel je stofwisseling in bespaarstand en gaat dus langzamer lopen. Zo kan je hartslag kan vertragen. Je zou obstipatie kunnen ontwikkelen. En je zou kunnen bijkomen in gewicht. Als het teveel hormonen maakt kan er (hyperthyroidisme), ontstaan en alles versnelt. Je hart kan kloppen. Je zou diarree kunnen krijgen. En je zou kunnen gewicht kunnen verliezen, zonder dat je een programma volgt om af te vallen. De schildklier is een klier die de groei en stofwisseling regelt door middel van het produceren van het schildklierhormoon thyroxine (T4). T4 wordt via enzymatische route omgezet naar het meer actieve tri-joodthyronine (T3). Tevens is wordt de schildklier van bloed voorzien, door vier slagaders en is daarmee een van de best doorbloede organen in het lichaam, als er dus iets mis is met de stofwisseling, kan de schildklier als een alarm dienen en schreeuwt het om aanpassing van je levenswijze.
De gezondheid van het bot, witte bloedcellen en uitgeputte bijnieren
Bijschildklieren. Dit is een set van vier kleine klieren achter je schildklier. Ze spelen een rol in de gezondheid van het bot. De klieren controleren de niveaus van calcium en fosfor.
Thymus. Deze klier maakt witte bloedcellen genaamd T-lymfocyten die infecties te bestrijden en zijn cruciaal als het immuunsysteem van een kind ontwikkelt. De thymus begint te krimpen na de puberteit.
Bijnieren. Het best bekend voor het maken van de “strijd of vlucht” hormoon adrenaline (ook wel epinephrinum), deze twee klieren maken ook hormonen genaamd corticosteroïden. Ze beïnvloeden onder andere je stofwisseling en seksuele functie. De energie boosters bovenop je nieren
Alvleesklier. Dit orgaan maakt deel uit van zowel de spijsverterings– als endocriene systemen. Het maakt spijsverteringsenzymen die voedsel afbreken. Het maakt ook de hormonen insuline en glucagon. Deze zorgen ervoor dat u de juiste hoeveelheid suiker in de bloedbaan en de cellen.
Als je geen insuline op voorraad is, behoord dit tot diabetes type 1, de bloedsuikerspiegel kan gevaarlijk hoog worden. Bij diabetes type 2 maakt de alvleesklier meestal wat insuline aan, maar niet genoeg.
Eierstokken. Bij vrouwen maken deze organen oestrogeen en progesteron. Deze hormonen helpen bij het ontwikkelen van borsten in de puberteit, reguleren de menstruatiecyclussen ondersteunen de zwangerschap.
Testikels. Bij mannen maken de teelballen testosteron. Het helpt bij het groeien van gezichts-en lichaamshaar in de puberteit. Het vertelt ook de penis om groter te groeien en speelt een rol in het maken van sperma.
Ouderdom, erfelijke belasting en teveel chemische stoffen
Naarmate we ouder worden veranderd er het een en ander aan ons endocriene systeem. Je metabolisme heeft de neiging om te vertragen. Dus je zou kunnen zwaarder kunnen worden, zelfs al heb je niets veranderd in je dieet of ben je niet minder gaan bewegen. We maken dan meer kans op hart-en vaatziekten, osteoporose, en diabetes type 2 diabetes. Het maakt niet altijd uit hoe oud je bent, want stress, infecties en in aanraking komen met bepaalde chemische stoffen kan ook een reden zijn van het uit balans brengen van het endocriene systeem. Erfelijke belasting of levensstijl, kunnen de kansen op een endocriene aandoening zoals hypothyreoïdie, diabetes, of osteoporose verhogen.
Enkele aandoeningen aan het endocriene systeem
Bijnieruitputting. De bijnieren maken niet genoeg van bepaalde hormonen aan, zoals cortisol, die spanning controleert.
De ziekte van Cushing. Hierin maakt je lichaam te veel cortisol. Het gewicht zou toe kunnen nemen, vergrote kans op striae, blauwe plekken, verzwakte spieren en botten en eventueel het ontwikkelen van een bult op je bovenrug.
Hyperthyroidisme. Dit is wanneer het lichaam meer hormonen maakt, dan het lichaam nodig heef, ook wel snelwerkende schildklier genoemd. Het maakt dat het systeem snel draait en je zou je nerveus kunnen voelen en gewicht kunnen verliezen.
Hypothyreoïdie. Wanneer je lichaam niet genoeg schildklierhormoon maken, het systeem vertraagt. Je zou het kunnen voelen door moeheid, gewichtstoename, een langzame hartslag, en krijgen gewrichts-en spierpijn.