Overgang, Menopauze en Penopauze

Iedere vrouw heeft vanaf haar geboorte miljoenen eicellen in haar lichaam. De eicellen zijn opgeslagen in de eierstokken. Tijdens de puberteit zorgt de hormoonhuishouding ervoor dat de eierstokken het hormoon oestrogeen aanmaken. Oestrogeen ontwikkelt de vruchtbaarheidskenmerken. De meest ingrijpende periode in het leven van de vrouw is de cyclus van 28 dagen waarin een rijping van een eicel zich voltrekt: de menstruatie. Na verloop van jaren neemt de oestrogeenproductie af; de eierstokken produceren geleidelijk minder eitjes en follikels (dat zijn de blaasjes waarin de eitjes zich ontwikkelen) sterven langzaam af. De hypofyse, een kliertje in de hersenen, gaat echter door met de productie van de hormonen en lijkt niet te merken dat de eierstokken er niet meer op reageren. Het lichaam kan dan uit balans zijn. Er komt een moment waarop de vrouw geen enkele eicel meer in haar lichaam heeft en daarmee komt aan de maandelijkse menstruatie een eind. De menstruatie stopt dus niet direct; zij wordt vaak eerst een tijd onregelmatig. De laatste menstruatie noemt men ook wel ‘menopauze’. 

Dit kan bijvoorbeeld voorkomen bij vrouwen

• Doordat een deel of beide eierstokken zijn verwijderd;
• De baarmoeder is verwijderd
• Door endometriose

Oestrogeen is voor de vrouw levenslang een zeer belangrijk hormoon. Het dient namelijk niet alleen voor de vruchtbaarheid, maar zorgt ook voor een goede werking van diverse organen. Ook de ontwikkeling van botten en de huid is er van afhankelijk. De overgang gaat bij ongeveer 70% van alle vrouwen gepaard met veel ongemakken, veroorzaakt door de vermindering van de hoeveelheid oestrogenen in het lichaam. Opvliegers, overmatige transpiratie, sterk wisselende stemmingen, vermoeidheid, osteoporose en gewichtstoename zijn de meest voorkomende klachten.

Het slikken van hormonen biedt veelal uitkomst. De praktijk leert echter dat steeds meer vrouwen principieel geen hormonen slikken, vaak uit angst voor de bijwerkingen. Ook wordt een groot aantal vrouwen het gebruik van hormonen om medische redenen ontraden. Voor beide categorieën vrouwen is de fytotherapie (de kruidengeneeskunde) de oplossing voor het dilemma. Plantaardige middelen helpen de klachten net zo effectief te verminderen als chemische hormonen, maar hebben het voordeel dat er geen noemenswaardige bijwerkingen zijn.

Aziatische vrouwen hebben aanzienlijk minder last van overgangsklachten dan vrouwen uit Westerse landen. Dat heeft te maken met het voedingspatroon. In het Verre Oosten zijn sinds mensenheugenis Soja en peulvruchten verwerkt in het dagelijkse menu. Ook wordt daar veel meer gebruik gemaakt van natuurlijke kruiden en specerijen. Door deze eetcultuur krijgen vrouwen in deze landen veel meer zogeheten isoflavonen binnen. Dit zijn hormoonachtige stoffen die behoren tot de fyto-oestrogenen, ofwel plantaardige oestrogenen. In veel Aziatische talen bestaat er zelfs geen woord voor opvliegers; het is daar een zeer zeldzaam voorkomend verschijnsel.
Maar pas op!
Meer dan 90 procent van de soja die we eten, zit ‘verborgen’ in vlees, eieren en zuivel. Voor 100 gram kaas is bijvoorbeeld 25 gram soja nodig, voor een hamburger van 100 gram zo’n 46 gram. Doordat we steeds meer vlees eten, is de sojaproductie de afgelopen 50 jaar vertienvoudigd. De soja die we in Nederland gebruiken, komt vooral uit Zuid-Amerika. Daar zorgt de teelt voor allerlei problemen: er wordt bos voor gekapt, de bodem raakt uitgeput en het water vervuilt door bestrijdingsmiddelen en kunstmest. Bijna 80 procent van alle soja die verbouwd wordt, is genetisch gemodificeerd (GMO-soja).
De meeste soja wordt verwerkt in veevoer. Maar er wordt ook sojaolie gebruikt in sauzen en snacks, en ook in producten als zeep en biobrandstof. En zo krijgen we dus teveel soja binnen en raakt ons systeem in de war.

Maak dagelijks een stevige wandeling als jij je wat zwaar voelt. Ben je echter tenger en wat nerveus, neem dan ‘s middags na 2 uur de tijd om een half uurtje te slapen of te rusten.
* Zorg voor ontspanning. Probeer dingen te doen die je leuk vindt. Ontspan jezelf.
* Pas jouw voeding aan. jouww lichaam verbruikt het voedsel in deze periode minder snel dan normaal. Je hebt dan ook maar tweederde van de calorieën nodig die u voorheen gebruikte. Je hebt in deze periode van jouw leven de neiging om zwaarder te worden en je valt minder makkelijk af.
* Let op de hoeveelheden zout, suiker, koffie, zwarte thee en witmeel producten die je gebruikt. Het is belangrijk dat je die mindert. Ben je stevig van postuur, begin dan elke maaltijd met wat rauwkost.

• Nacht zweten;
• Opvliegers;
• Slapeloosheid;
• Spier- en gewrichtsklachten;
• Vermoeidheid en burn-out achter klachten;
• Droge slijmvliezen (ogen, mond en vagina);
• Verminderde zin in seks & knuffelen;
• Ongewild Urine verlies
• Gewichtstoename
• Botontkalking

De vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron worden voornamelijk in de eierstokken aangemaakt. Dit gebeurt onder invloed van hormonen uit de hypofyse (LH en FSH of te wel luteïniserend hormoon en follikelstimulerend hormoon of hypofysehormoon). De hypofyse is een kliertje in je hersenen. Als je eierstokken niet meer werken (bv door de overgang) zullen de waarden voor oestrogeen en progesteron laag zijn. Tegelijk stijgen de waarden van LH en FSH sterk aan. Dit is een poging van het lichaam om de eierstokken aan te zetten tot hormoonproductie. De hormonen hebben ook omgekeerd invloed op elkaar: een hoog gehalte aan oestrogeen of progesteron remt de afgifte van LH en FSH in de hypofyse. Hoe hoger de concentratie van de hypofysehormonen bij vrouwen onder de 45 jaar, hoe groter de kans dat zij in een vervroegde overgang terechtkomen. De overgang is de periode waarin een vrouw haar vruchtbaarheid verliest en duurt zo’n 5 tot 10 jaar.

Bloed test overgang

• Een test die kan aantonen of je FSH waarden hoger zijn (teken overgang), deze test moet je doen op je 3e dag van je menstruatie en de 20e 21e of 22e dag van je cyclus, dit zijn de beste dagen om je waardes heel goed te kunnen checken.Dat betekent dat je dus 2 x bloed afnemen moet, dus op de 3e dag en dan doortellen tot de 20e 21e of 22e dag.
• Onderzoek overgang
• AMH uit serum: deze test kan voorspellen wanneer je ongeveer in de overgang zal komen. Meer informatie

Normaalwaarden: LH: voor en na ovulatiepiek (eisprong) 1,0 – 8,0 rond ovulatie: 10 – 55 na menopauze: 15 – 90 FSH: voor en na ovulatiepiek: 1,0 – 8,0 rond ovulatie: 3,0 – 15 na de menopauze: 30 – 150 Oestrogeen: voor de menopauze: 80 – 1500 (afhankelijk van fase in het cyclus) na de menopauze: < 10 – 60 Progesteron: voor de menopauze: 0,2 – 60,0 na de menopauze: < 0,5 – 2,0