Overgang, Menopauze en Penopauze
De menopauze komt bij de meeste vrouwen voor, waarbij de penopauze slechts in mindere mate bij mannen voorkomt en dus niet bij alle mannen. De mannen blijven gewoon vruchtbaar op oudere leeftijd. Artsen noemen de overgang van mannen ‘andropauze’. Ook bij mannen verandert de hormoonhuishouding. Als een man ouder wordt, maakt het lichaam steeds minder testosteron aan. Testosteron is het belangrijkste mannelijke geslachtshormoon. De overgang of menopauze zijn vooral bekent om de klachten aan het eind van de vruchtbare periode. Juist in deze periode kan de vrouw zich weer herstellen. Ook mannen kunnen in de overgang komen, zo rond de 40e jaar, dit heet de penopauze.
De vrouw en de overgang
De overgang of menopauze zijn vooral bekent om de klachten aan het eind van de vruchtbare periode. Juist in deze periode kan de vrouw zich weer herstellen. Voor veel vrouwen is dit de periode waarin de zorg rol tot een einde komt en er meer ruimte is voor persoonlijke ontwikkeling; Vaak betekent het wel een zoektocht naar een nieuw evenwicht, loslaten en nieuwe talenten en hobby’s; Op basis van van een goede gezondheid betekent deze periode een kans om dromen die er jarenlang zijn geweest, iets mee te gaan doen.
Van geboorte tot overgang, van zorgperiode tot rust periode
Op zoek naar een nieuw hormonaal evenwicht
De hypofyse, een kliertje in de hersenen, gaat echter door met de productie van de hormonen en lijkt niet te merken dat de eierstokken er niet meer op reageren. Het lichaam kan dan uit balans zijn. Er komt een moment waarop de vrouw geen enkele eicel meer in haar lichaam heeft en daarmee komt aan de maandelijkse menstruatie een eind. De menstruatie stopt dus niet direct, zij wordt vaak eerst een tijd onregelmatig. De laatste menstruatie noemt men ook wel ‘menopauze’. Wanneer iemand hoog gevoelig is, kan men meer hinder ervaren.
Er zijn een aantal uitzonderingen, dat dit proces anders gaat lopen
Endometriose kan slijmvliezen, door heel het lichaam aantasten en dit kan bloedarmoede geven, met later een vitamine B12 tekort. Goedaardige woekeringen van het baarmoederslijmvlies, die zich kunnen openbaren op de inwendige en uitwendige geslachtsorganen, maar ook in de darmen, de blaas, de longen, de spierwand van de baarmoeder en andere plaatsen, hier kunnen ze schade toebrengen aan bloedvaten. Dit slijmvlies reageert op dezelfde wijze als het normale baarmoederslijmvlies op de hormonale prikkels.
Endometriose kan een ernstige aandoening zijn, waarbij kleine eilandjes van het baarmoederslijmvliesweefsel zich op plaatsen bevinden waar ze niet thuishoren. Zoals op de eileiders, het baarmoederspierweefsel en de buitenwand van de baarmoeder en andere bekkenorganen, de dikke darm, de blaas en de binnenkant van de bekkenholte. Bij elke menstruatiecyclus reageren die cel groepen precies zo op de eierstokhormonen als de baarmoederslijmvliescellen. Ze worden groter en sterker doorbloed en bloeden bij de menstruatie in het omliggende weefsel. Zo’n bloeding, hoe klein ook, ze kunnen ontstekingen veroorzaken en bloed lekken, waardoor er een mogelijkheid ontstaat op bloedarmoede. Meer informatie…
Sommige vrouwen ervaren overgangsklachten na het verwijderen van alleen de baarmoeder, waarbij de eierstokken nog wel normaal werkzaam zijn. De oorzaak voor deze overgangsklachten kan komen door veranderde bloedtoevoer naar de eierstokken en de bloedvaten vervoeren hormonen, hierop moeten bloedvaten zich aanpassen en een omleiding aanleggen. Dit heeft tijd nodig. Tijdens dit proces kunnen er klachten ontstaan die sterk lijken op de overgang.
Je hele hormoonhuishouding kan uit balans raken, wanneer je eierstokken operatief worden verwijderd. Als je nog maar jong bent, voel je daar niet zoveel van, pas op latere leeftijd kan het klachten geven van de menopauze. De gevolgen van de overgang zijn heel wisselend, maar een feit is dat een onbalans tussen de hoeveelheid progesteron en oestrogeen in je lichaam voor nogal wat problemen kan gaan zorgen. Met name jonge mensen die zo’n operatie ondergaan, kunnen later voor verrassingen komen te staan en niet in de gaten hebben dat dit de menopauze is. Vroeger werd daar niet opgelet, weet ik helaas uit eigen ervaring. Tegenwoordig krijgen de meeste vrouwen deze informatie wel mee, voor of na de ingreep.
Een balans tussen progesteron en oestrogeen is voor de vrouw van levenslang
Een balans tussen progesteron en oestrogeen is voor de vrouw levenslang een zijn zeer belangrijke hormonen. Het dient namelijk niet alleen voor de vruchtbaarheid, maar zorgt ook voor een goede werking van diverse organen. Ook de ontwikkeling van botten en de huid is er van afhankelijk. De overgang gaat bij ongeveer 70% van alle vrouwen gepaard met veel ongemakken, veroorzaakt door de een onbalans tussen progesteron en oestrogenen in het lichaam. Opvliegers, overmatige transpiratie, sterk wisselende stemmingen, vermoeidheid, slecht slapen, osteoporose en gewichtstoename zijn de meest voorkomende klachten.
Het slikken van hormonen biedt veelal uitkomst. De praktijk leert echter dat steeds meer vrouwen principieel geen hormonen slikken, vaak uit angst voor de bijwerkingen. Ook wordt een groot aantal vrouwen het gebruik van hormonen om medische redenen ontraden. Voor beide categorieën vrouwen is de fytotherapie (de kruidengeneeskunde) de oplossing voor het dilemma. Plantaardige middelen helpen de klachten net zo effectief te verminderen als chemische hormonen, maar hebben het voordeel dat er geen noemenswaardige bijwerkingen zijn.
Aziatische vrouwen hebben aanzienlijk minder last van overgangsklachten dan vrouwen uit Westerse landen. Dat heeft te maken met het voedingspatroon. In het Verre Oosten zijn sinds mensenheugenis Soja en peulvruchten verwerkt in het dagelijkse menu. Ook wordt daar veel meer gebruik gemaakt van natuurlijke kruiden en specerijen. Door deze eetcultuur krijgen vrouwen in deze landen veel meer zogeheten isoflavonen binnen. Dit zijn hormoonachtige stoffen die behoren tot de fyto-oestrogenen, ofwel plantaardige oestrogenen. In veel Aziatische talen bestaat er zelfs geen woord voor opvliegers; het is daar een zeer zeldzaam voorkomend verschijnsel.
Maar pas op!
Meer dan 90 procent van de soja die we eten, zit ‘verborgen’ in vlees, eieren en zuivel. Voor 100 gram kaas is bijvoorbeeld 25 gram soja nodig, voor een hamburger van 100 gram zo’n 46 gram. Doordat we steeds meer vlees eten, is de sojaproductie de afgelopen 50 jaar vertienvoudigd. De soja die we in Nederland gebruiken, komt vooral uit Zuid-Amerika. Daar zorgt de teelt voor allerlei problemen: er wordt bos voor gekapt, de bodem raakt uitgeput en het water vervuilt door bestrijdingsmiddelen en kunstmest. Bijna 80 procent van alle soja die verbouwd wordt, is genetisch gemodificeerd (GMO-soja).
De meeste soja wordt verwerkt in veevoer. Maar er wordt ook sojaolie gebruikt in sauzen en snacks, en ook in producten als zeep en biobrandstof. En zo krijgen we dus teveel soja binnen en raakt ons systeem in de war.
- Nacht zweten;
- Opvliegers;
- Slapeloosheid;
- Spier- en gewrichtsklachten;
- Vermoeidheid en burn-out achter klachten;
- Droge slijmvliezen (ogen, mond en vagina);
- Verminderde zin in seks & knuffelen;
- Ongewild Urine verlies
- Gewichtstoename
- Botontkalking
Maak dagelijks een stevige wandeling als jij je wat zwaar voelt. Ben je echter tenger en wat nerveus, neem dan ‘s middags na 2 uur de tijd om een half uurtje te slapen of te rusten.
* Zorg voor ontspanning. Probeer dingen te doen die je leuk vindt. Ontspan jezelf.
* Pas jouw voeding aan. jouww lichaam verbruikt het voedsel in deze periode minder snel dan normaal. Je hebt dan ook maar tweederde van de calorieën nodig die u voorheen gebruikte. Je hebt in deze periode van jouw leven de neiging om zwaarder te worden en je valt minder makkelijk af.
* Let op de hoeveelheden zout, suiker, koffie, zwarte thee en witmeel producten die je gebruikt. Het is belangrijk dat je die mindert. Ben je stevig van postuur, begin dan elke maaltijd met wat rauwkost.
De vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron worden voornamelijk in de eierstokken aangemaakt. Dit gebeurt onder invloed van hormonen uit de hypofyse (LH en FSH of te wel luteïniserend hormoon en follikelstimulerend hormoon of hypofysehormoon). De hypofyse is een kliertje in je hersenen. Als je eierstokken niet meer werken (bv door de overgang) zullen de waarden voor oestrogeen en progesteron laag zijn. Tegelijk stijgen de waarden van LH en FSH sterk aan. Dit is een poging van het lichaam om de eierstokken aan te zetten tot hormoonproductie. De hormonen hebben ook omgekeerd invloed op elkaar: een hoog gehalte aan oestrogeen of progesteron remt de afgifte van LH en FSH in de hypofyse. Hoe hoger de concentratie van de hypofysehormonen bij vrouwen onder de 45 jaar, hoe groter de kans dat zij in een vervroegde overgang terechtkomen. De overgang is de periode waarin een vrouw haar vruchtbaarheid verliest en duurt zo’n 5 tot 10 jaar.
Bloed test overgang
- Een test die kan aantonen of je FSH waarden hoger zijn (teken overgang), deze test moet je doen op je 3e dag van je menstruatie en de 20e 21e of 22e dag van je cyclus, dit zijn de beste dagen om je waardes heel goed te kunnen checken.Dat betekent dat je dus 2 x bloed afnemen moet, dus op de 3e dag en dan doortellen tot de 20e 21e of 22e dag.
- Onderzoek overgang
- AMH uit serum: deze test kan voorspellen wanneer je ongeveer in de overgang zal komen. Meer informatie
Normaalwaarden: LH: voor en na ovulatiepiek (eisprong) 1,0 – 8,0 rond ovulatie: 10 – 55 na menopauze: 15 – 90 FSH: voor en na ovulatiepiek: 1,0 – 8,0 rond ovulatie: 3,0 – 15 na de menopauze: 30 – 150 Oestrogeen: voor de menopauze: 80 – 1500 (afhankelijk van fase in het cyclus) na de menopauze: < 10 – 60 Progesteron: voor de menopauze: 0,2 – 60,0 na de menopauze: < 0,5 – 2,0
De natuur kan hulp bieden
Het slikken van hormonen biedt veelal uitkomst. De praktijk leert echter dat steeds meer vrouwen principieel geen hormonen slikken, vaak uit angst voor de bijwerkingen. Ook wordt een groot aantal vrouwen het gebruik van hormonen om medische redenen ontraden. Voor beide categorieën vrouwen is de fytotherapie (de kruidengeneeskunde) de oplossing voor het dilemma. Plantaardige middelen helpen de klachten net zo effectief te verminderen als chemische hormonen, maar hebben het voordeel dat er geen noemenswaardige bijwerkingen zijn.
Fyto-oestrogenen
Aziatische vrouwen hebben aanzienlijk minder last van overgangsklachten dan vrouwen uit Westerse landen. Dat heeft te maken met het voedingspatroon. In het Verre Oosten zijn sinds mensenheugenis Soja en peulvruchten verwerkt in het dagelijkse menu. Ook wordt daar veel meer gebruik gemaakt van natuurlijke kruiden en specerijen. Door deze eetcultuur krijgen vrouwen in deze landen veel meer zogeheten isoflavonen binnen. Dit zijn hormoonachtige stoffen die behoren tot de fyto-oestrogenen, ofwel plantaardige oestrogenen. In veel Aziatische talen bestaat er zelfs geen woord voor opvliegers; het is daar een zeer zeldzaam voorkomend verschijnsel.
Meer dan 90 procent van de soja die we eten, zit ‘verborgen’ in vlees, eieren en zuivel. Voor 100 gram kaas is bijvoorbeeld 25 gram soja nodig, voor een hamburger van 100 gram zo’n 46 gram. Doordat we steeds meer vlees eten, is de sojaproductie de afgelopen 50 jaar vertienvoudigd. De soja die we in Nederland gebruiken, komt vooral uit Zuid-Amerika. Daar zorgt de teelt voor allerlei problemen: er wordt bos voor gekapt, de bodem raakt uitgeput en het water vervuilt door bestrijdingsmiddelen en kunstmest. Bijna 80 procent van alle soja die verbouwd wordt, is genetisch gemodificeerd (GMO-soja).
De meeste soja wordt verwerkt in veevoer. Maar er wordt ook sojaolie gebruikt in sauzen en snacks, en ook in producten als zeep en biobrandstof. En zo krijgen we dus teveel soja binnen en raakt ons systeem in de war.
Fyto-oestrogenen worden ook aangemerkt als endocriene verstoorders, ofwel hormoonverstorende stoffen. Dit zijn stoffen die kunnen elkaar belemmeren of versterken met het eigen hormonale systeem van het lichaam, vanaf een bepaalde mate van inname. Er is echter niet veel bewijs dat fyto-oestrogenen schadelijke effecten hebben op mensen. Het is vanzelfsprekend dat alles in het lichaam om een balans gaat. Een teveel van het één kan problemen veroorzaken bij het ander.
Wat kun je zelf doen om de overgangsverschijnselen te verminderen
Maak dagelijks een stevige wandeling als jij je wat zwaar voelt. Ben je echter tenger en wat nerveus, neem dan ‘s middags na 14.00 uur de tijd om een half uurtje te rusten en te onthaasten. Pas jouw voedingspatroon aan aan, jouw lichaam verbruikt het voedsel in deze periode minder snel dan normaal. Je hebt dan ook maar twee derde van de calorieën nodig die u voorheen gebruikte. Je hebt in deze periode van jouw leven de neiging om zwaarder te worden en je valt minder makkelijk af. Let op de hoeveelheden zout, suiker, koffie, zwarte thee en witmeel producten die je gebruikt. Het is belangrijk dat je die mindert. Ben je stevig van postuur, begin dan elke maaltijd met wat rauwkost.
De man en de overgang
Ook mannen komen in de overgang, zo rond de 40e jaar, dit heet de penopauze. Minder zin hebben in vrijen – knuffelen en enige onzekerheid kan opeens een teken zijn, dat er een nieuwe periode gaat aanbreken, vooral als iemand seksueel erg actief is geweest, kan dit echt leiden tot twijfel aan zichzelf en daarbij komt nog de veranderende hormoonspiegel. Zo kan het moeilijker worden om soms een erectie te krijgen en/of te behouden. Mannen kunnen hierdoor erg onrustig worden en soms ook teleurgesteld in zichzelf, waarbij soms emoties alle kanten op schieten. Mede door iemand er vaak niet over kan spreken, doordat het zo’n taboe kan zijn, blijft het een probleem wat vaak onopgelost blijft. Voor mannen geldt vaak hetzelfde als voor vrouwen, wat betreft: Een nieuw begin in je leven.
Voor mannen geld: Meer letten op de juiste voeding, het lichaam gaat op zoek naar een nieuw evenwicht en jij moet het een handje helpen. Eet bijvoorbeeld voeding waar zink in zit, zoals bloemkool, ei of broccoli.
Heel opvallend is, dat de zorg rol van de vrouw erop zit en er nu eindelijk tijd voor elkaar is. Nu valt het nog meer op dat de zorg voor kinderen veel tijd in beslag heeft genomen en dat je opnieuw moet leren, om je weg te vinden in deze nieuwe situatie. Dat betekend dat je logischerwijze meer tijd hebt naar elkaar te kijken, maar ook om je heen te kijken. Wat je eerst niet zag, dat wordt nu opeens duidelijk en wat eerst helemaal niet belangrijk leek te zijn, door de opvoeding, werk en alles erom heen, dat gaat nu op de voorgrond komen, namelijk jijzelf.
- Klachten van verminderde vitaliteit bij het ouder worden
- Afname van de libido of lust
- Erectieproblemen
- Vermindering van de spierkracht, meer buikvet, lees ook bijnieruitputting bij cortisol
- Verminderde energie, lusteloosheid en minder initiatief
- Verminderd algemeen welbevinden
- Depressieve klachten en stemmingswisselingen
- Slaapstoornissen
- Bloedarmoede
- Botontkalking
Voeding en bewegingsadviezen voor de man en de vrouw tijdens de overgang
Een goede en volwaardige voeding is noodzakelijk, dus geen geraffineerd voedsel zoals suiker, witmeelprodukten, e.d. In plaats van het bovenstaande: volkorenprodukten, groenten, waaronder rauwkost en fruit van het seizoen. Groenten in de ochtend, fruit zoveel mogelijk na 14.00 om de glucose in de cellen eerst te verbruiken. Het lichaam als je beste dokter. Zorg voor een regelmaat en een stabiele bloedsuikerspiegel en voorkom Hypoglykemie. Wandel elke dag een half uur buiten. Als je eerlijk bent zie je meestal snel wat jouw valkuilen zijn. Snoepen, eten uit verveling of gewoonte, meerdere keren opscheppen terwijl je al lang vol zit. Halveer gewoon je bord met eten. Niet bewegen omdat je daar geen tijd voor in hebt ingepland, het bezoek, het etentje, het heerlijke weer, de barbecue, iemand anders heeft ook een ijsje, een pilsje, je wilt er zo graag bij horen. Iedereen zit gezellig te tafelen en jij voelt je een ware stoorzender, sterker nog, terwijl velen op feestjes uren zitten, lijk jij wel steeds te “zeuren” over bewegen en het eten. Lees meer…